Managers en teamleiders komen vaak bij mij met de vraag: “Helen, we willen wat aan verbinding doen in ons team, ik heb het gevoel dat de samenwerking niet helemaal lekker loopt in mijn team. Wat kunnen we doen?” In deze blog deel ik een succesvolle werkvorm voor Teamcoaching met behulp van de piramide van Lencioni die ook waardevolle ingrediënten biedt voor het bouwen aan een High Performing Team.

Wat is de piramide van Lencioni?

Patrick Lencioni is een Amerikaanse managementconsultant. Hij is de bedenker van de piramide van Lencioni waarover hij in zijn boek ‘The five dysfunctions of a team’ publiceerde (Patrick M. Lencioni, 18 april 2002, Jossey-Bass). Hij beschrijft vijf fundamentele problemen die van invloed zijn op het functioneren van teams, de vijf frustraties van teamwork:

Gebrek aan vertrouwen: het fundament van de piramide. Teamleden durven zich niet kwetsbaar op te stellen. Fouten en zorgen worden niet gedeeld. Kortom geen veilige omgeving.
Angst voor conflicten: het fundament van vertrouwen en veiligheid ontbreekt. Teamleden gaan conflicten uit de weg, omdat ze bang zijn dat de relatie hierdoor beschadigd wordt.
Gebrek aan commitment: er is geen vertrouwen en constructief conflict. Teamleden zijn niet betrokken bij de besluitvorming en zijn niet gecommitteerd. ‘Ja’ zeggen en ‘nee’ doen. Dit versterkt de ‘wandelgangen cultuur’.
Vermijding van verantwoordelijkheid/vermijding van feedback geven
Weinig aandacht voor resultaat: gevolg van de frustraties vermeld onder 1 t/m 4 is dat het team niet gaat voor een gezamenlijk resultaat. Het individu is belangrijker dan het succes van het team.

Lencioni geeft vervolgens in zijn boek adviezen hoe de frustraties om te draaien. Het model wordt weergegeven in de vorm van een piramide. In de volgorde van onder naar boven worden factoren genoemd die cruciaal zijn voor het neerzetten van een succesvol team dat begint met onderling vertrouwen, het aandurven van confrontatie en discussie, het aangaan van commitment, het nemen van verantwoordelijkheid en de focus op resultaat.

Hoe ziet teamcoaching met behulp van de piramide van Lencioni er dan in de praktijk uit?

Mijn eerste vraag aan managers die het gevoel hebben dat de samenwerking niet helemaal lekker loopt in het team is dan hoe goed de teamleden elkaar echt kennen. Dus niet alleen qua functie, werkervaring, opleiding, daar hebben we LinkedIn voor. Het gaat dan om persoonlijke vragen als: waar liggen je roots? wat heeft je gevormd? wat was een keerpunt in je leven? wat zijn je guilty pleasures? Kennen ze elkaar nog niet goed dan vormt dat het startpunt om te werken aan vertrouwen en een veilige werkomgeving.

De werkvorm die ik hier met je ga delen heeft zijn succes door de jaren heen bewezen zowel bij medeveranderaars als bij mij.

Stap 1. Laden van het model

Allereerst ga ik het model van Lencioni laden. Dat doe ik door het team te laten associëren. Denk terug aan het meest geweldige, leuke, fijne team waar je ooit in zat. Wat waren de thema’s die ervoor zorgden dat dit een High Performing Team was? Wat droeg bij aan de flow? Schrijf deze op een post-it. Deze thema’s plak ik vervolgens op een lege piramide van Lencioni op een flipover. Ik plak ze op het juiste niveau, zonder dat de naam van het niveau zichtbaar is. Daarna laat ik het team zelf de niveaus verwoorden naar aanleiding van de verschillende post-its die op de verschillende niveaus hangen. Het model van Lencioni is nu positief voorwaarts geladen.

Stap 2. Systemisch opstellen

Bij de volgende stap maak ik gebruik van opstellingen. Ik ga systemisch coachen. Op de vloer plak ik levensgroot de piramide van Lencioni met schilderstape. Ik vraag de teamleden inclusief de manager om letterlijk fysiek in het niveau te gaan staan waarvan zij/hij denkt dat dit team zich nu bevindt.

Stap 3. Vragen stellen

En dan begint het procesbegeleiden door open vragen stellen aan de deelnemers:

Wat valt je op?
Hoe is de verdeling?
Wat maakt dat jij hier staat? Wie herkent dat en waarom? Wie herkent dat niet en waarom niet?
Wat doet dit met je?
Zien we verschil tussen waar de manager staat en waar de teamleden staan? Hoe komt dit?

Als procesbegeleider heb je een hele actieve rol, waarbij je enorm gefocust bent, luistert, samenvat en doorvraagt om te komen tot de kern.

Tijdens een sessie heb ik het één keer meegemaakt dat er twee teamleden letterlijk onderaan buiten de piramide van Lencioni gingen staan. Het mag duidelijk zijn dat er dan eerst andere interventies plaats moeten vinden.

Stap 4. Eerstvolgende stap voorwaarts

Hierna wordt het tijd om weer positief voorwaarts te gaan met het team. De vraag die ik hier aan het team stel is: wat heeft dit team nodig om een naar een hoger niveau in de piramide van Lencioni te kunnen gaan? Wat hebben we dan te doen met elkaar?

Stap 5: Eigenaarschap

En als dit concreet genoeg laat ik een teamlid een activiteitenplan opstellen. Hoe en wanneer gaan we hiermee experimenteren en wie gaat dat doen? Dit teamlid is de eigenaar van de coördinatie en de borging van dit plan: Plan, Do, Check and Act.

Je herkent in stap 4 en 5 de praktische toepassing van Kata Coaching.

Teamcoaching met behulp van de piramide van Lencioni is voor het team een fantastische werkvorm en biedt zeer waardevolle ingrediënten voor het bouwen aan een High Performing Team.

Wil je meer weten over hoe de piramide van Lencioni jouw team kan helpen in het bereiken van een High Performing Team? Neem dan gerust contact met ons op om te sparren over de mogelijkheden.

Wij staan voor je klaar!

[email protected]